Nhạc lý cơ bản cho piano và organ P.3
>> Nhạc lý cơ bản cho piano và organ P.2
>> Nhạc lý cơ bản cho piano và organ P.1
Cách hiểu thứ hai:
Hợp Âm được xây dựng từ "các âm" cách nhau "các quãng"..., nghĩa là xây dựng ĐỘC LẬP với Thang Âm. Cách hiểu này mang tính chất lý thuyết, liệt kê, công thức... Nếu ỨNG DỤNG thì nên dùng cách hiểu thứ nhất, còn để mà HIỂU BẢN CHẤT ĐỂ XÂY DỰNG "HỢP ÂM (ko phải vòng hoà âm)"... thì nên hiểu theo cách hiểu thứ hai.
* Chi tiết về cách hiểu thứ hai này như sau:
Hợp âm 3 trưởng - Đó là viết MÁY MÓC theo kiểu "chồng quãng", còn theo đúng cách "ký hiệu hợp âm", thì những gì phức tạp quá VD Fx của HÂ D# thì sử dụng sự TRÙNG ÂM đổi thành Eb (Eb G Bb)
- Hợp âm 3 thứ gồm 3 âm. Âm thứ nhất cách âm thứ hai một q 3t, âm thứ hai cách âm thứ 3 một q 3T. VD: Tương tự như VD của HÂ 3T. . Tất cả những điều vừa nêu trên... là HỢP ÂM KHÔNG ĐẢO. Ở đây KHÔNG ĐƯỢC hiểu lầm cụm từ: "HỢP ÂM KHÔNG ĐẢO" với thuật ngữ: "HỢP ÂM THUẬN", cũng như cụm từ: "HỢP ÂM ĐẢO (thuật ngữ THỂ ĐẢO)" với thuật ngữ: "HỢP ÂM NGHỊCH"..., đó là những vấn đề khác nhau...
● HỢP ÂM ĐẢO (THỂ ĐẢO):
VD: HÂ B7 và D/F# là một, D/F# là "thế đảo" của B7, HÂ C/E là "thế đảo" của HÂ C, tất nhiên đây là hiểu rộng ra... Cách ký hiệu bằng chữ kiểu này là cách ký hiệu của nhạc Popular... và cách ký hiệu này có "cách hiểu" khá độc lập so với kiểu ghi của nhạc cổ điển.
Thế đảo
- Ở đây chỉ có 2 thể đảo như thế thôi vì nếu “đảo âm E” đo quãng tám khác thì không còn giữ được “cụm hai nốt kết hợp thành một quãng 3” nữa → mất tính chất HỢP ÂM.
- Do tính chất của đàn Guitar nên các thế tay đặt trên đàn hầu hết là dùng “thế đảo”...
TÓM LẠI VỀ HỢP ÂM. - Cách hiểu thứ nhất: Hợp âm được tạo ra từ các Bậc của Thang âm”, cách này mang nặng tính thực hành, ứng dụng…
- Cách hiểu thứ hai: Hợp Âm được xây dựng từ "các âm" cách nhau "các quãng"”, cách hiểu này mang tính lý thuyết, hoàn toàn “ăn vào” lý thuyết Âm nhạc Cổ điển có thể coi là bản chất của cấu tạo hợp âm, dùng để phân tích nhiều hơn…
- Được Cấu tạo bởi nhiều âm. - "Musical Scale" là cách gọi TỔNG QUAN về một "đối tượng" trong Âm nhạc, - "Musical Mode"...>:)... là cách gọi "bớt tổng quan hơn" một chút...:-j... Nghĩa là "Musical Scale" nói về sự sắp xếp nhiều âm theo thứ tự các quãng nhất định, còn khi "Lý thuyết âm nhạc" phân định rõ ràng hệ thống các "Scale" và đặt tên cho mỗi "Scale", "nhóm Scale"... thì đó là "Musical Mode".
- Chủ yếu, người ta có "Musical Scale" là để phân biệt các đối tượng "Note", "Interval", "Chord"... cũng như nhìn nhận chung là một "danh từ" cho việc phân biệt "dòng nhạc này với dòng nhạc khác Còn "Musical Mode" là để phân biệt các "Scale". VẬY NÊN, CÁI CẦN NÓI CHI TIẾT hiện nay là MUSICAL MODE. - "Chromatic", người ta hay gọi là "Chromatic và Diatonic bởi vì thực ra hai cái này là một. Diatonic gồm có "7 âm cơ bản (phím trắng của đàn Piano)" còn Chromatic là "7 âm cơ bản (phím trắng...)" đó và "các âm có sử dụng dấu hóa #, b (phím đen của đàn Piano)". Ở đây có "Trưởng/thứ tự nhiên" → "Trưởng/thứ hòa thanh và Trưởng/thứ giai điệu". Từ đó "bớt âm đi" để thành "thang âm ngũ cung (pentatonic). Tất cả những Diatonic còn lại đều không cần nhớ..., mà dựa trên nguyên tắc xây dựng thang âm để mà xây dựng lên
● Thang Âm trưởng/thứ tự nhiên:
- Số lượng âm 7 âm. Gọi là "7 âm" là gọi theo tính chất của thang âm, còn khi đưa vào "lý thuyết" để tính toán thì phải gọi là "7 bậc (Bậc I là Âm chủ hay còn gọi là Chủ âm"..., bởi vì có những trường hợp trong tính toán..., "một âm" lại được xếp vào "nhiều bậc khác nhau". Xây dựng bởi 7 âm, cách nhau các quãng theo thứ tự như sau.
Phần tô mầu xanh là phần hiệu quả của dấu hóa
Ở ảnh dưới..., cũng chính là giai điệu này nhưng được chuyển sang dấu hóa theo khóa để phân biệt rõ hiệu quả của 2 kiểu sử dụng dấu hóa... ■ Dấu hóa theo khóa: Vẫn là giai điệu đó → vẫn là những nốt G đó nhưng dấu hóa là “dấu hóa theo khóa”... → hiệu quả của dấu hóa khác hoàn toàn
- Trong khuôn khổ "hệ thống về Nhạc lý cơ bản" này... thì... Để sử dụng vào viết, tính toán về "Thang âm" thì người ta sử dụng "dấu hóa theo khóa". "Dấu hóa theo khóa" có giá trị trong toàn bộ BẢN NHẠC hoặc có giá trị đến ĐOẠN NHẠC có thay đổi "bộ dấu hóa khác"... Đây chính là cái mà "nhân gian" hay gọi nôm na là "chuyển giọng, chuyển điệu, chuyển gam..."... Chính xác ra là "chuyển giọng" là "chuyển hệ thống cao độ", "chuyển điệu" là "chuyển hệ thống tiết tấu" - Các VD về Thang âm trưởng tự nhiên, trưởng hòa thanh, trưởng giai điệu. Xem lại phần “Khóa” và “bộ dấu hóa” ở trên + Bắt đầu từ âm C, xây dựng thang âm theo quãng...
Trưởng hòa thanh: Hạ bậc VI xuống quãng 2t
Trưởng giai điệu: Hạ bậc VI, VII xuống quãng 2t khi chạy “chiều đi xuống”,
...từ đó, bớt âm đi thành “ngũ cung (Pentatonic)”
Bắt đầu từ âm Eb, xây dựng thang âm theo quãng...
Trưởng hòa thanh: Hạ bậc VI xuống quãng 2t Trưởng giai điệu: Hạ bậc VI, VII xuống quãng 2t khi chạy “chiều đi xuống”.
...từ đó, bớt âm đi thành “ngũ cung (Pentatonic)”.
Bắt đầu từ âm F#, xây dựng thang âm theo quãng...
...từ đó, bớt âm đi thành “ngũ cung (Pentatonic)”.
+ Ở trên là 3 VD về thang âm trưởng, bắt đầu từ âm bất kỳ. Star Music Hà Đông sử dụng dấu hóa bất thường để khẳng định tương quan các quãng... còn thực tế thì sẽ là “bộ dấu hóa theo khóa”. - Các VD về Thang âm thứ tự nhiên, thứ hòa thanh, thứ giai điệu. Xem lại phần “Khóa” và “bộ dấu hóa” ở trên. Tính toán từ “Thang âm trưởng” ở trên theo QUÃNG của “thang âm thứ”... Thang âm thứ Hòa thanh, thứ giai điệu hạ bậc “q2” như trên, ngũ cung bớt bậc như trên.
- Nếu ko muốn nhớ cả hai công thức về quãng... Thì có thể xác định bằng các phím trắng trên đàn Piano, chỉ cần một cái ảnh phím Piano hoặc: + VD: Bắt đầu lấy âm chủ là D#, gán các thứ tự quãng 2 của thang âm trưởng vào để có "thang âm D# trưởng", ta sẽ có thang âm như sau, lưu ý rằng về mặt SỐ LƯỢNG thì thang âm trưởng bắt đầu từ âm chủ D phải có thứ tự cố định là "D E F G A B C và D", khi đó mặt CHẤT LƯỢNG (thêm dấu hóa) mới đồng nghĩa với "thang âm trưởng tự nhiên"... mới là: D# 2T E# 2T Fx 2t G# 2T A# 2T B# 2T Cx và 2t D#..., rõ ràng ở đây, có 2 nốt "thăng kép" trở thành rất loằng ngoằng... TRÙNG ÂM với D# là Eb, cho nên Lý thuyết mới "KHÔNG DÙNG THANG ÂM D# TRƯỞNG MÀ THAY VÀO ĐÓ LÀ Eb TRƯỞNG"..., sẽ bắt đầu từ nốt Eb, gắn thứ tự quãng hai vào... và SỐ LƯỢNG LÀ E F G A B C D E, CHẤT LƯỢNG thành Eb 2T F 2T G 2t Ab 2T Bb 2T C 2T D 2t Eb → đưa ra được một "bộ dấu hóa giáng ở các nốt B, E, A"...
- Các dấu hóa Giáng tiếp theo (thứ 2 trở đi) sẽ TÍNH như sau: Lấy dấu Giáng CẬN CUỐI (TRONG BỘ DẤU) làm Nốt chủ của thang âm trưởng (nốt chủ của giọng trưởng)..., nốt chủ của giọng trưởng lùi xuống một q 3t ra nốt chủ của giọng thứ song song (chính là điều cần nhớ đầu tiên - ở trên). VD...
>> Nhạc lý cơ bản cho Piano và Organ P.1 >> Nhạc lý cơ bản cho Piano và Organ P.2 TRUNG TÂM NGHỆ THUẬT STAR MUSIC HÀ ĐÔNG
Dạy Piano & Organ Trẻ Em | Người Lớn (Thanh TN) | GV mầm non | Luyện thi ĐH, CĐ | Đào tạo thanh nhạc Star Music Hà Đông: Hotline: 0977 552 319 - 0916 582 661 Cơ sở 1: P1508 - tòa nhà A3 - CC Học Viện Quân Y - Tổ 7 & 8 Phúc La - đường Phùng Hưng - quận Hà Đông - Hà Nội Cơ sở 2: Tầng 3 - Trường mầm non Búp Sen Hồng - Tổ 9 - phường Mỗ Lao - quận Hà Đông - Hà Nội Cơ sở 3: Trường mầm non KANGURU (Đối diện cổng trường cấp 2 Văn Yên) - Lô 2B - TT3 - KĐT Văn Quán - Hà Đông Star Music Linh Đàm: Hotline - 0943 394 393 Cở Sở 4: P1410 - tầng 14 - tòa nhà HH3C - KĐT Linh Đàm - quận Hoàng Mai - Hà Nội Website: http://starmusic.edu.vn Email: starmusichadong@gmail.com |